بررسی نقش واسطه ای باورهای انگیزشی، جهت گیری هدف و راهبردهای یادگیری خودتنظیمی در ارتباط بین عملکرد قبلی و بعدی تحصیلی

هدف از پژوهش حاضر بررسی نقش واسطه ای باورهای انگیزشی، جهت گیری هدف و راهبردهای یادگیری خودتنظیمی بین عملکرد قبلی و بعدی تحصیلی بود. شرکت کنندگان پژوهش، 460 نفر از دانش آموزان دختر و پسر پایه ی اول در مقطع دبیرستان در شهر شیراز بودند که بر اساس روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای تصادفی انتخاب شدند. به منظور بررسی متغیرهای پژوهش هر یک از شرکت کنندگان پرسشنامه ی هدف گرایی تحصیلی الیوت و مک گریگور (2001) و چهار خرده مقیاس خودکارآمدی، باور کنترل یادگیری، راهبردهای شناختی و راهبردهای فراشناختی از پرسشنامه ی راهبردهای انگیزشی برای یادگیری پنتریچ و همکاران (1991) را تکمیل نمودند. به منظور بررسی هدف پژوهش مدلی مفهومی از متغیرهای شناختی و انگیزشی، برای پیش بینی پیشرفت تحصیلی تدوین شد. به دلیل تعداد زیاد متغیرها و به منظور تحلیل دقیق تر، این مدل به سه خرده مدل تقسیم شد و هر یک از این خرده مدل ها به روش تحلیل مسیر بارون و کنی (1986)، با محاسبه ی رگرسیون چندگانه توسط نرم افزار spssمورد آزمون قرار گرفت. مدل نهایی با استفاده از نرم افزار روابط ساختاری خطی (لیزرل) آزمون شد. نتایج حاصل از تحلیل داده ها در مدل نهایی نشان داد که یک ارتباط ساختاری بین متغیرهای پژوهش وجود دارد. به این صورت که عملکرد قبلی تحصیلی توانست از بین باورهای انگیزشی، خودکارآمدی را به طور مثبت و را پیش بینی کند. خودکارآمدی و باورهای کنترل یادگیری برخی از انواع جهت گیری هدف را پیش بینی نمودند. دو نوع جهت گیری هدف تسلط گرایشی و تسلط اجتنابی، راهبردهای شناختی و فراشناختی را تبیین کرده و در نهایت راهبردهای شناختی، عملکرد بعدی تحصیلی را به طور مثبت و معناداری پیش بینی نمودند. به این ترتیب مسیرهایی از عملکرد قبلی به عملکرد بعدی تحصیلی به دست آمد. نتایج حاصل از تحلیل مسیر سه خرده مدل پژوهش نیز اثر واسطه ای متغیرهای پژوهش را به طور واضح تری نشان دادند. همچنین نتایج نشان داد عملکرد قبلی تحصیلی به طور مثبت و مستقیم عملکرد بعدی را پیش بینی کرده و نسبت به متغیرهای دیگر بیشترین میزان از واریانس عملکرد بعدی تحصیلی را پیش بینی نموده است. در این پژوهش برای انواع جهت گیری هدف، الگوهای متفاوتی از رفتارهایی مرتبط با پیشرفت تحصیلی به دست آمد. در مجموع نتایج به دست آمده در این پژوهش مطابق با یافته های سایر کشورها بوده و از لحاظ نظری تأییدی بر تاثیر توأم سازه های شناختی و انگیزشی بر پیشرفت تحصیلی می باشد